7 สาเหตุที่ทำให้การทดสอบห้องคลีนรูม ไม่ผ่านเกณฑ์ตามมาตรฐาน NEBB

การทดสอบห้องคลีนรูม (Cleanroom Testing) แม้จะทำการทดสอบในสถานะใดสถานะหนึ่งอย่างดีที่สุดแล้ว ก็ยังไม่สามารถกำจัดฝุ่นออกไปได้ทั้งหมด เนื่องจากฝุ่นที่เข้ามาในห้องมีขนาดเล็กมาก ไม่เพียงแค่ฝุ่นเพียงสาเหตุเดียวเท่านั้น! ที่ทำให้ห้องคลีนรูมผิดปกติ ยังมีอีกหลายสาเหตุที่สามารถทำให้ห้องคลีนรูมผิดปกติได้ 

วันนี้ Cleanroom by VOV International จะพาทุกคนไปทำความรู้จักกับคลีนรูมเพิ่มเติม และการทดสอบห้องคลีนรูมให้เป็นไปตามมาตรฐานสากล NEBB

สาเหตุที่ทำให้การทดสอบห้องคลีนรูมไม่ผ่านมาตรฐาน NEBB มีดังนี้

1) หลอดไฟ ในห้องคลีนรูม

กรณีนี้จะกล่าวถึงหลอดไฟในห้องคลีนรูม โดยส่วนมากมักจะใช้หลอดฟลูออเรสเซนต์แขวนอยู่บนเพดาน ต้องมีการทำความสะอาดหลอดไฟเป็นประจำ เนื่องจากฝุ่นที่มาจากภายในหรือภายนอกห้องคลีนรูมจะจับอยู่ตามผิวของหลอดไฟ

2) แผ่นกรองอากาศ ไม่ได้มาตรฐาน

Filter หรือ แผ่นกรองอากาศ เช่น แผ่นกรอง HEPA Filter มีหลักการ คือ การทำให้อากาศไหลผ่านเปรียบเสมือนตัวคัดกรองสิ่งสกปรก เพื่อให้สิ่งที่เราไม่ต้องการเข้ามาหาเรา นั่นหมายถึง ฝุ่น จะถูกดักจับโดย Filter นั่นเอง แต่เมื่อใดก็ตามที่ Filter ไม่ได้มาตรฐานหรือมีรูเกิดขึ้น ก็จะทำให้อนุภาคฝุ่นขนาดต่างๆเล็ดรอดจากตัวกรองผ่านเข้ามาในห้องคลีนรูมได้ ทำให้การทดสอบห้องคลีนรูมไม่เป็นไปตามมาตรฐานตามที่ NEBB กำหนด

3) การติดตั้ง ไม่ได้มาตรฐาน

ในเรื่องของการก่อสร้าง บางครั้งผู้รับเหมา/ช่าง ไม่ได้ระมัดระวังการหยิบ - จับ อุปกรณ์ต่างๆมากนัก ซึ่งอาจทำให้เกิดความเสียหายได้เช่นกัน!

ตัวอย่างเช่น แผ่นกรองอากาศ (Filter) ที่มีตัวกรองเป็นเส้นใย สามารถขาดได้ง่าย หากช่างไม่ตรวจสอบให้ดี ติดตั้ง Filter ที่เป็นรู นั่นเท่ากับว่าความสามารถในการดักจับฝุ่นของแผ่นกรองลดลงตั้งแต่แรกที่ติดตั้งเลย หรือ อาจเป็นตอนที่ช่างขันน๊อต HEPA Box ไม่แน่น ก็จะทำให้มีฝุ่นรั่วไหลเข้ามาตามช่องว่างได้เช่นกัน รวมไปถึงการออกแบบระบบ HVAC ที่ไม่มีประสิทธิภาพ

4) แรงดันในห้อง ไม่ได้มาตรฐานตามที่กำหนด

แรงดันภายในห้องทั้ง ห้องคลีนรูมแรงดันบวก และห้องคลีนรูมแรงดันลบ อาจส่งผลกระทบได้เช่นกัน หากว่าแรงดันไม่ได้มาตรฐานตามที่กำหนด สาเหตุนี้ อาจทำให้อุปกรณ์อื่นๆในห้องคลีนรูมทำงานหนักมากขึ้นเรื่อยๆ เนื่องจากความดันบรรยากาศหรือความดันอากาศในห้องมีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา

5) ผู้ปฏิบัติงาน แหล่งกำเนิดสิ่งปนเปื้อนที่สำคัญ

คน เป็นแหล่งกำเนิดสิ่งปนเปื้อนที่สำคัญ โดยเฉพาะเซลล์ผิวหนัง เส้นผม หรือเหงื่อที่ออกมาจากรูขุมขน 

นอกจากคนจะเป็นแหล่งกำเนิดฝุ่นแล้ว แบคทีเรียที่อยู่ในร่างกายสามารถแพร่กระจายออกจากร่างกายจากการทำกิจกรรม อิริยาบทท่าทางต่างๆ ได้เช่นเดียวกัน

6) เสื้อผ้าเครื่องแต่งกาย ก่อให้เกิดฝุ่น

เราสามารถพบฝุ่นได้ตามเครื่องแต่งกายของเราเอง แม้กระทั่งทั้งเสื้อผ้า ชุดคลุม หรือเครื่องประดับต่างๆ  

นั่นคือสาเหตุสำคัญ ที่เราต้องเปลี่ยนชุดที่สวมใส่อยู่ให้เป็นชุดที่ใช้ในห้องคลีนรูมโดยเฉพาะ ก่อนที่จะเริ่มปฏิบัติงาน เพื่อป้องกันการเกิดฝุ่นเข้าไปในห้องยังไงละ

แต่… รู้หรือไม่ว่า? เส้นใยสังเคราะห์มีการปล่อยฝุ่นน้อยกว่าเส้นใยธรรมชาตินะ

ด้วยเหตุที่ว่าเส้นใยสังเคราะห์ มีความยาวและมีความทนทานสูง ฝุ่นจึงหลุดออกไม่ง่ายเหมือนกับเส้นใยธรรมชาติ เพราะเส้นใยธรรมชาตินั้นมีการทอจากเส้นด้ายสั้นๆ เรียงต่อกันจนเกิดเป็นเครื่องแต่งกายของเรานั่นเอง

7) เครื่องจักร จุดกำเนิดสิ่งปนเปื้อน

เครื่องจักรเป็นสิ่งปนเปื้อนซึ่งอาจเกิดขึ้นได้ในห้องคลีนรูม เนื่องจากภายในห้องมีเครื่องจักรมากมาย ตัวอย่างเช่น บางเครื่องจักรใช้ชิ้นส่วนเหล็กเป็นตัวประกอบซึ่งมีสารหล่อลื่น สารป้องกันการเกิดคราบสกปรกและสนิมรวมอยู่ด้วย ผิวที่เคลือบอาจมีการผุร่อน จึงทำให้ความชื้นเข้าไปทำปฏิกิริยากับเหล็กทำให้เกิดเป็นสนิมได้ หรือแม้แต่ตัวเครื่องจักรเองก็เป็นสาเหตุหนึ่งที่เป็นตัวกักเก็บฝุ่นได้เช่นเดียวกัน